In Memoriam Em. prof. ir. Jan Maertens
Jan Maertens is een naam als een klok in de geotechnische wereld. Zowel in België als in Nederland en ook op internationaal niveau werd zijn inbreng gewaardeerd. Zijn praktisch gerichte expertise had hij opgebouwd in een zeer divers loopbaantraject. Het begon allemaal bij het Rijksinstituut voor Grondmechanica, waar hij als jonge ingenieur onder de hoede van Prof. De Beer - godfather van de grondmechanica in België - zijn theoretische kennis kon opbouwen en verdiepen. Die kennis kon hij later gebruiken en verder ontwikkelen in praktische advisering voor bouwprojecten van de Belgische overheid in het Bruggenbureau, waar hij kon leren van de no nonsens aanpak van Prof. Raedschelders.
Zijn contacten met de aannemerswereld leidden hem vervolgens naar het uitvoeren van studies en de opvolging van bouwkundige projecten bij de firma Smet Boring. Daar kon hij geotechnische problemen leren beheersen vanuit het standpunt van de uitvoerders. Hij onderkende er de waarde van een gedegen uitvoering op de werf en nam daarom ook de tijd om te leren uit de praktische ervaring van de boorders. Het bleef in zijn verdere carrière een goede gewoonte om op werven een praatje te slaan met de techniekers.
Door deze duale benadering, als opdrachtgever en als uitvoerder, heeft Jan het perfecte traject voor een geotechnische consultant gevolgd. De volgende logische stap was dan ook om zelf een adviesbureau voor geotechniek op te richten. Hij was in die context betrokken bij het ontwerp van diverse grote projecten en het oplossen van geotechnische problemen en schadegevallen. Bij Jan kon je altijd terecht voor stevig gefundeerde en praktisch gerichte oplossingen.
Een ander belangrijk facet van de loopbaan van Jan is zijn nooit aflatende inzet om zijn kennis te delen, zowel in de academische wereld als professor aan de KU Leuven, als in de professionele genootschappen : de expertgroep Geotechniek van ie-net (Vlaamse ingenieursvereniging), de BGGG (Belgische Groepering voor Grondmechanica en Geotechniek), RockEnGeo (Belgische vereniging voor Ingenieursgeologie en Rotsmechanica), de BGS (Belgian Geosynthetics Society), en de BVOTS (de Belgische Vereniging voor ondergrondse technieken en stedenbouw). Van de ie-net expertgroep Geotechniek, de BGS en het Belgisch Comité van Ingenieursgeologie (wat later, samen met de Belgische Groepering van Rotsmechanica, RockEnGeo wordt) is hij voorzitter geweest. In die hoedanigheid heeft hij talloze studiedagen georganiseerd en zelf ook veelvuldig lezingen en opleidingen gegeven, altijd vanuit een praktisch maar tevens theoretisch onderbouwd oogpunt.
Jan was ook op internationale fora actief, waaronder de ISSMGE werkgroepen (voorzitterschap TC211 Ground Improvement gedurende 8 jaar), de Europese normalisatiecommissie CEN TC288 “Execution of special geotechnical works” (met het voorzitterschap van de Europese normcommissie voor micropaaltechnologie, Belgisch vertegenwoordiger in de normcommissie voor grondankers…).
De verbondenheid van geologie en geotechniek waren voor Jan ook vanzelfsprekend. Getuige daarvan onder meer zijn belangrijke bijdrage aan de opmaak van de grondmechanische kaarten, een analoge voorloper van DOV (Databank Ondergrond Vlaanderen).
[A long shot of a dirt road Description automatically generated] Alle verdiensten van Jan voor de geotechnische wereld opsommen zou ons te ver leiden, maar één ding is zeker : je kon steeds rekenen op duidelijke en no nonsens bijdragen. Het motto van schrijver Herman Teirlinck “Liever geschuwd om mijn waarheid dan gezocht om mijn schijn” werd door Jan gehuldigd. Diplomatie was dan ook niet zijn sterkste gave, maar als je hem beter leerde kennen voelde je het warme hart in de mens Jan. En zo willen we Jan ook herinneren, als een gedreven geotechnisch deskundige én een warme mens.